مفهوم اصلی تجارت الکترونیک و انواع مدل کسب و کار چیست؟

تجارت الکترونیک، به معنی انجام معاملات تجاری و اقتصادی (خرید و فروش محصولات مختلف) با توجه به نوع فعالیت صنفی، از طریق ابزارهای الکترونیکی مانند اینترنت، تلفن، تلویزیون و کامپیوتر می باشد. 

برای اولین بار در سال 1960 میلادی و از طریق یک مبادله‌ الکترونیکی مفهومی تحت عنوان تجارت الکترونیک مطرح و با افزایش استفاده مردم از شبکه اینترنت محبوب شد. و در دهه های 1990 تا اوایل دهه‌ 2000، رشد کرد و همچنین در حال گسترش می باشد. برای نمونه، وب‌سایت آمازون  کار خود را در سال 1995 و در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقلِ کتاب شروع کرد. یا وب‌سایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال 1995 مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال 1997 و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلی انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود.

مزایای تجارت الکترونیک

مزایای تجارت الکترونیک یکی از دلایلی است که بسیاری از کسب و کارها به تجارت الکترونیک به عنوان منبع اصلی درآمد روی آورده اند. مهم نیست که شما در حال گسترش کسب و کار غیر مجازی خود هستید یا تازه شروع به کار کرده اید، فروش از طریق تجارت الکترونیک مزایای بسیاری برای یک استراتژی بلند مدت در راستای جلب مشتری دارد. سال گذشته‌، 81 درصد از مصرف کنندگان تصمیم گرفتند تا 5 سال آینده از فروشنده‌های مستقیم مانند Amazon‌، خریداری کنند. این فروشنده‌ها بستر کسب و کار خود را کجا نهاده اند؟!  دسترسی تمام مردم جهان به اینترنت و گسترش روابط الکترونیکی از طریق وب سایت ها، باعث به وجود آمدن تجارتی پر سود و بدون محدود های جغرافیایی و مکانی و فیزیکی شده است. در طراحی و تولید نرم افزار که امروزه کار تجارت را انجام می دهند، جذب مخاطب و مشتریان تبدیل به رقابتی برای کسب درآمد در اینترتی شده است.

مهمترین مزایای تجارت الکترونیک را میتوان به صورت زیر نام برد:

• حذف محدودیت های مکانی و زمانی
• کاهش هزینه های تولید محصول
• افزایش درصد فروش
• دسترسی آسان به اطلاعات لازم
• جهانی شدن تجارت
• کاهش هزینه های معملاتی و زمان انجام کار
• حذف دلال ها و واسطه ها
• افزایش پایگاه مشتریان
• نمایش تمایز محصولات و جزئیات آن
• پرداخت آنلاین هزینه محصولات
• مدیریت موجودی محصولات به صورت سیستمی و آنلاین
• ارسال پیامک های مرتبط و برقراری تعامل با مشتری

انوع مدل کسب و کار در تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک را در چهار گروه اصلی می‌توان دسته‌بندی کرد. این چهار دسته می‌تواند به طور کامل همه معاملات الکترونیکی بین مصرف‌کنندگان و تجار را در بر گیرد. البته مدل های جدیدتری نیز ارائه شده است که روز به روز در حال توسعه می باشد. اما ما در این مقاله چهار مدل  اصلی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند را مطرح میکنیم تا شما با مدل های اصلی کسب و کار در شبکه جهانی اینترنت آشنا شوید.

کسب و کار الکترونیکی می‌تواند بین تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان در بازار اتفاق بیفتد:

بین مشاغل و مصرف‌کنندگان، افراد مختلف خصوصی، ادارات دولتی و سایر سازمان‌ها مانند سازمان‌های غیردولتی یا ان جی اوها. به طور کلی، این شرکت‌کنندگان مختلف بازار را می‌توان به سه دسته مجزا تقسیم کرد:

• تجارت (B)
•  مصرف کننده/شهروند (C)
•  اداره (A)

هر سه دسته می‌توانند نقش خریدار یا ارائه‌دهنده خدمات را در بازار بازی کنند به این معنی که ۹ ترکیب ممکن برای روابط تجارت الکترونیک وجود دارد. اولین ایده ای که باید به فکرتان برسد، نوع معامله تجاری است که به دنبال آن هستید. وقتی به ‌کسب و کاری فکر می‌کنید که می‌خواهید راه بیاندازید، خودتان را در حال فروش به چه کسی می‌بینید؟ آیا ‌کسب و کار شما،B2B است یا B2C، C2C یا C2B؟

اگر نمیدانید هر کدام از این مدل های کسب و کار به چه صورت کار میکنند، نگران نباشید در زیر کامل توضیح داده ایم و میتوانید هر کدام را که به نوع کسب و کار شما نزدیک تر می باشد بررسی و تحلیل کنید تا بتوانید راحت تر وارد بازار های آنلاین تجاری شوید.

تجارت به مصرف‌کننده (B2C):  اولین و پر استفاده ترین مدل تجارت الکترونیکی را میتوان این مدل داسنت و در اکثر وب سایت های فروشگاهی قابل مشاهده است، زمانی که یک کسب و کار محصول یا خدمات خود را به مصرف‌کننده یا همان مشتری نهایی می‌فروشد، درواقع دارد از این مدل در تجارت الکترونیک استفاده میکند. (به طور مثال، زمانی که شما در یک سایت فروشگاهی (خرده فروشی) یک محصول یا خدمت را برای مصرف خود خریداری میکنید، درواقع از یک مدل کسب و کار B2C استفاده کرده اید (محصولی را از یک خرده فروش خریداری کردید)).

تجارت به تجارت (B2B): هنگامی که یک کسب و کار محصول یا خدمات خود را به کسب و کار دیگری (یعنی به همکار خود در همان صنف) می‌فروشد، درواقع دارد از مدل کسب و کار B2B که همان تجارت به تجارت یا همکار به همکار گفته میشود، استفاده میکند. (به‌طور مثال، سیستم یکپارچه خرید و فروش آنلاین یوتیس، یک پلتفرم آنلاین فروشگاهی میک باشد که از این مدل کسب و کار در ارائه خدمات تجاری خود استفاده میکند).

مصرف‌کننده به مصرف‌کننده (C2C): وقتی یک مصرف‌کننده محصول یا خدماتی را به مصرف‌کننده دیگری می‌فروشد، درواقع از مدل کسب و کار C2C یا همان مشتری به مشتری، استفاده میکند. (به‌طور مثال وقتی شما یک کالای دسته دوم را از یک مصرف کننده میخرید و یا یک کالا یی که قبلا خودتان استفاده کردید و به مصرف کننده دیگری عرضه میکنید، دارید از این مدل کسب و کار استفاده میکنید).

مصرف‌کننده به تجارت (C2B): هنگامی که یک مصرف‌کننده محصولات یا خدمات خود را به یک کسب و کار یا سازمان می‌فروشد (به طور مثال زمانی که شما به عنوان یک بلاگر در شبکه اجتماعی اینستاگرام درحال فعالیت هستید و دارای فالوور های زیادی می باشید، و اگر برای کی سازمان یا شرکتی در صفحه شخصی خود تبلیغات انجام دهید، درواقع دارید از این مدل کسب وکار در تجارت الکترونیک استفاده میکنید).